Expertinterview met Heleen Buldeo Rai: Vijf inzichten over stadslogistiek
Nederland loopt voorop: al in 2025 emissievrije stadslogistiek
De Europese Commissie heeft als doel gesteld dat stadscentra in 2030 fijnstof- en CO2-vrij moeten zijn. Nog eerder, namelijk al in 2025, wil Nederland emissievrije stadslogistiek met de Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek. Dit betekent dat stadskernen in de toekomst alleen nog emissievrij beleverd mogen worden. Vanaf 1 januari 2025 geldt voor alle bestel- en vrachtwagens die op kenteken worden gezet dat ze emissievrij moeten zijn aan de uitlaat. Voor bestaande voertuigen komen er, afhankelijk van de Euroklasse en voertuigtype, overgangsregelingen. Elektrisch vrachtverkeer is essentieel om deze doelstelling te realiseren.
Beter inzicht in stadslogistiek
Naast de klimaatdoelen staan ook bereikbaarheid, leefbaarheid en een gezonde economie hoog op de agenda bij steden. Dat leidt soms tot conflicterende belangen van beleidsmakers en transporteurs. Hoe zorg je voor een goede bevoorrading van winkels, terwijl wijken optimaal bereikbaar blijven voor bewoners?
Heleen Budeo Rai is een expert op dit gebied. Ze is Assistant Professor aan de Vrije Universiteit Brussel. We stelden haar dè 5 vragen over stadslogistiek, duurzaamheid en de rol van e-commerce.
1. Wat zijn de grootste uitdagingen waarmee stadslogistiek wordt geconfronteerd?
“Enerzijds: duurzaamheidsdoelstellingen. We zien steden grote voorlopers zijn in het alignen met de klimaatdoelstellingen. Zeker ook lokaal, is de ambitie om duurzaam bezig te zijn én de levenskwaliteit te verbeteren zeer groot. En de tweede is: Logistiek is zeer complex. Als je kijkt naar het collectieve bewustzijn, dan leeft het onderwerp nagenoeg niet. Terwijl de logistiek toch een onmisbare functie uitoefent in onze samenleving en bovendien verantwoordelijk is voor een groot deel van de CO2-uitstoot”.
2. Wat zijn goede voorbeelden van stadshubs?
“We zijn inmiddels zover dat er een consensus is dat ze super belangrijk zijn. Zo zijn stadshubs noodzakelijk in de transitie naar alternatieve transport mogelijkheden. Ik durf wel te stellen: we kunnen eigenlijk niet meer zonder. Niet alleen om overslagactiviteiten te organiseren, van bijvoorbeeld vrachtwagens voor de bevoorrading naar cargofietsen voor de bezorging, maar ook als opslagruimtes. Als je kijkt naar alle kleine, frequente leveringen of pakketjes die de dag daarna geleverd moeten worden; dan is er meer behoefte aan opslagruimte in de stad. Daarbij moeten we inefficiëncy voorkomen.
We zijn het erover eens dat ze nodig zijn maar wat nog niet duidelijk is, is waar moeten ze staan, hoe moeten ze eruit zien, hoe groot moeten ze zijn, wie betaalt ze, etc. Goede voorbeelden? Ik heb 3 jaar in Parijs gewerkt en in deze stad is al veel over dit soort zaken nagedacht. In Frankrijk is de La Poste groep een belangrijke voortrekker (pakketlevering en e-commerce). Wat we zien is dat de verschillende filialen één of meerdere stadshubs hebben. Deze worden in oude parkings of herontwikkelde gebouwen geplaatst. Die stadshubs zijn er al een tijdje en ze zorgen dat transportafstanden verminderd kunnen worden. Zodat hierdoor de switch naar nieuwe transportvormen binnen handbereik is. En ze zijn zeker succesvol. De stad staat er open voor en heeft er al jaren in geïnvesteerd”.
3. Welke technologieën zijn key bij het oplossen van de stadslogistiek?
“Het is moeilijk een lijstje te maken. Voor mij: informatie delen tussen de stadslogistiek en de e-commerce. Tussen de eindklanten, retailer en bezorgers.
Niet alleen om informatie te delen maar vooral ook om de processen zo goed mogelijk te organiseren zodat de externe kosten en de impact op het milieu zo ver mogelijk worden teruggedrongen”.
4. Hoe kunnen steden, vervoerders en e-commerce bedrijven samenwerken om duurzame stadslogistiek te bevorderen?
“De default is thuislevering, snelle levering of next day. En dat is ook nog meestal gratis ook. Veel mensen willen hun pakketje snel hebben maar het hoeft niet altijd ‘next day’ te zijn. Dat weten nu wel uit onderzoek. We kunnen er ook voor kiezen dat als je het pakketje de ‘next day’ wilt hebben, je er dan extra voor moet betalen. Daarnaast zouden we ook de default ‘home delivery’ naar een pakket automaat (in een stedelijke omgeving) kunnen wijzigen. De reden dat we die default nog niet hebben aangepast komt omdat er bepaalde assumpties binnen de sector zijn dat mensen dit soort aanpassingen niet willen.”
5. Wat is de rol van de consument bij duurzame e-commerce?
“Je hebt steeds vaker te kiezen voor een groene levering, een levering in herbruikbare verpakking of een levering die er iets langer over doet. In de stad doen consumenten er beter aan om voor een afleverpunt te kiezen in plaats van een thuislevering. Stedelingen hebben al meer toegang tot zoveel winkels en goederen; dan is een fysieke winkel aan te raden en ga daarbij zeker niet retouren, terugsturen”.